Het begint bij jezelf

Een paar jaar geleden stond ik voor een groep enthousiaste artsen. Aan het einde van het gastcollege/workshop over -persoonlijk- leiderschap dat ik verzorgde, haalde ik een rondje feedback op. Een van de reacties viel me op: “Ik dacht dat het veel meer over leiding géven zou gaan. Maar het ging eigenlijk vooral over mezelf”, was de verwonderde conclusie. De opmerking resoneerde nog lang na in mijn hoofd. Natuurlijk omdat ik piekerde of ik verwachtingen wel goed gemanaged had, maar vooral omdat het me wees op iets wat ik niet eerder zo helder zag. Het is mijn overtuiging dat leiderschap begint met persoonlijk leiderschap. Dat leidinggeven aan anderen begint met leidinggeven aan jezelf. En deze feedback deed me weer even met twee benen op de grond landen. Want dit was dus niet een algemeen gedragen beeld. Want wat is leiderschap nu eigenlijk? Welke overeenkomsten hebben grote leiders?

Op onderzoek uit

Ik begon met een klein onderzoekje onder vrienden en familie. “Welke voorbeelden van grote leiders ken jij?”, luidde mijn vraag. Vervolgens ging ik online verder. Lang leve de
Social Media want binnen no time had ik een groot aantal
mooie namen op mijn lijstje staan. Een greep uit de input die ik ontving: Nelson Mandela, Koningin Victoria van UK,
Vladimir Putin, Steve Jobs, keizerin Elisabeth van Rusland,
Winston Churchill, Joop den Uyl, Napoleon, Koningin Beatrix, Martin Luther King, Heel uiteenlopende input verzamelde ik en iedere naam was een start van boeiend gesprek. Want waarom noemde iemand nu net díe ene naam? Mocht je een keer om een gespreksonderwerp verlegen zitten dan kan ik je deze vraag van harte aan bevelen. Het geeft mooie stof tot verkenning en nadenken. En toen ik langzaam beeld kreeg wie in mijn omgeving gezien werden als leiders, vroeg ik me af wat de overeenkomsten waren. Zo verschillend en toch ook veel gemeen.

10 overeenkomsten tussen de grote leiders

Toen herinnerde ik me een artikel uit Engeland van een paar jaar terug. Erik Barker, schrijver voor Wired Magazine, publiceerde een lijst met tien overeenkomsten tussen alle grote leiders gemeen hadden volgens hem. Mijn samenvatting van zijn verhaal;

1. Focus je op emoties en relaties. Leiders die enkel aan resultaten denken, presteren slechter dan leiders die meer belang aan hun relaties hechten. Goede leiders hebben de overeenkomst dat ze sterke verbonden smeden door rekening te houden met de emoties van anderen.

2. Toon daadkracht in tijden van crisis. Juist in tijden van crisis is het nodig dat leiders opstaan, touwtjes in handen nemen en snelle beslissingen nemen.

3. Weet wat mensen aan een team of organisatie bindt en wat hen afstoot. Leiders maken mensen gelukkig door hun bijdrage aan de groep te erkennen en te belonen. Ontevredenheid is vaak het gevolg van te strikte controle, slechte werkomstandigheden of impopulaire maatregelen.

4. Identificeer andermans sterke punten. Dit is ook een ding wat grote leiders als overeenkomst hebben. Een goed team bestaat niet uit manusjes-van-alles maar uit experts in verschillende vakgebieden of talenten. Een belangrijke taak van de leider is daarom om specialisten te identificeren en hen op effectieve wijze te benutten in een teamcontext.

5. Blijf met twee benen op de grond staan. Iedere leider, groot of klein, kan ten onder gaan aan overmoed of grootheidswaanzin wanneer hij te veel gaat geloven in de vleierijen van ondergeschikten en fans. Zorg ervoor dat je voldoende criticasters om je heen blijft verzamelen voor het broodnodige tegengas en realisme.

6. Leef de organisatiecultuur voor. Een cultuur bestaat niet uit mooie woorden maar uit het voorbeeldgedrag wat de leiders in de organisatie laten zien. Ja, het loont zich om gewenst gedrag te omschrijven maar nog veel belangrijker is om het gewenste gedrag zelf te laten zien en bij anderen te belonen. Dus vind je (slim) vertrouwen belangrijk? Beloon hen die zo werken en niet hen die juist controle nastreven bijvoorbeeld.

7. Ken het verschil tussen leiden en managen. Managers garanderen orde en consistentie. Leiders faciliteren verandering en inspireren mensen. Management draait om processen en leiderschap om emotie. Beide zijn nodig. Grote leiders hebben de overeenkomst dat zij dit verschil kennen en weten wanneer ze welke stijl in moeten zetten.

8. Ken jezelf. Zelfkennis is het begin van alle wijsheid en van alle leiderschap. Door exact te weten waar je goed in bent maar ook welke kennis en vaardigheden je ontbreken, weet je ook wat voor soort mensen met welke talenten je nodig hebt in je organisatie.

9. Straal gezag en warmte uit. De beste leiders stralen tegelijk warmte en gezag uit. De slechtste leiders missen beide.

10. Inspireer anderen. Toon anderen waarom hun bijdrage belangrijk en zinvol is. Zo inspireer je hen om nog betere prestaties te leveren en betekenis te vinden in hun werk.

 Als ik het bovenstaande rijtje nog eens doorloop, realiseer ik me eens te meer dat deze gedragingen zeker niet vast zitten in een leidinggevende functie. Maar heb je als leidinggevende bovenstaande zaken onder de knie dan kan ik je verzekeren dat je werk je een stuk makkelijker af zal gaan. Het zijn echter zaken die iedereen die een succesvolle ‘BV Ik’ wil leiden ter harte kan nemen. Doe er je voordeel mee en trek je op aan de 10 overeenkomsten tussen grote leiders.

En juist dat persoonlijk leiderschap en de manier waarop jij voor je ‘BV Ik’ zorgt, zal voor veel anderen een bewijs zijn of jij iemand bent om te volgen. Waar droom jij van en van welke dromen heb jij doelen gemaakt? Hoe ga jij vervolgens met die voornemens om en bewijs jij jezelf en anderen consistent je betrouwbaarheid als leider door je doelen te realiseren? Kortom: Leid jij je leven of leeft het leven jou? Voorbeeldgedrag. Essentieel voor je geloofwaardigheid als leidinggevende.

Persoonlijk leiderschap

Maar of je nu wel of niet een leidinggevende functie hebt, leiderschap is iets wat je altijd kunt tonen. En het is ook te ontwikkelen. Natuurlijk zijn er meer of minder talentvolle leiders. Maar leiderschap tonen om je eigen ‘BV Ik’ daarnaartoe te leiden waar jij haar wilt hebben, dat is voor iedereen binnen handbereik. Het begint met het maken van een keuze.

Keuzes maken is niet makkelijk. Ik weet het. Als geen ander. En toch is dat wat nodig is als leider. Anders wordt leiderschap lijderschap. En daar wordt niemand gelukkig of beter van. Dat brengt me weer terug bij het begin van mijn blog en de verwonderde conclusie van een deelnemer van de workshop over -persoonlijk- leiderschap. Dat leiderschap vooral over jezelf gaat. En ik neem me voor dat ik de volgende keer zal antwoorden met: “Leiderschap begint bij jezelf. Bij persoonlijk leiderschap. Want als jij je eigen dromen en plannen niet volgt, waarom zou een ander het dan doen?”

Wil jij met je collega’s ook aan de slag met leiderschapsontwikkeling?

En je voordeel doen met de inzichten van de 10 overeenkomsten tussen grote leiders? Plan dan een vrijblijvend ‘Rondje sparren’ met me in om te kijken of een ‘Inn-spirerende aanpak’ bij je zou passen. Of boek samen met je team een workshop die je direct dichter bij elkaar brengt en je in staat stelt om een stap te zetten als team én als leider!

Met inspirerende groet,

Annelies Rulkens-Zielman
Directeur/Eigenaar bij Inn-spiratie: team- en leiderschapsontwikkeling

Terug naar overzicht