Aan de slag met de ‘Piramide van Lencioni’

Wanneer je aan de slag wilt met het verbeteren van jullie teamwork, dan is het soms moeilijk om te bepalen waar je moet beginnen. Ook omdat het soms lastig is om in het gedrag te bepalen waar het ‘m precies in zit. De klokken gelijk zetten met een heel praktische theorie is dan heel handig. Ons advies? Ga je team coachen en ontwikkelen op basis van de Piramide van Lencioni. Lees verder voor een aantal heel praktische tips om 5 frustraties binnen teamwork op te lossen, of beter nog, te voorkomen.

Een topteam volgens Patrick Lencioni

In de piramide van Lencioni kom je 5 succesfactoren van sterk teamwork tegen. Deze geven tegelijkertijd ook inzicht in de belangrijkste bedreigingen van sterk teamwork die Patrick Lencioni ‘de 5 frustraties van teamwork’ noemt.

Laag 1. Vertrouwen

De bereidheid en het vermogen om je kwetsbaar naar elkaar op te stellen.

Je niet kwetsbaar durven opstellen, is een belangrijke bottleneck in veel teams. Het gaat feitelijk om een gebrek aan vertrouwen. Ieder mens kent ontwikkelpunten en zaken die hij of zij minder graag doet. Door deze van elkaar te weten, kun je gebruik maken van elkaars talent en elkaar gevraagd en ongevraagd hulp aanbieden. Teamleden weten wat er leeft bij elkaar. Er is geen enkele reden om je groter voor te doen naar elkaar dan je werkelijk bent. We helpen elkaar immers om samen zo groots mogelijk te kunnen worden.

Praktische tips wanneer er nog werk aan de winkel is op de laag vertrouwen:

• Stel jezelf opnieuw aan elkaar voor met hulp van ‘De Hand’. Download deze werkvorm gratis in onze Toolbox voor Teamontwikkeling.
• Leer elkaar beter kennen door elkaar mee te nemen in je levensverhaal. Wat heeft jou gevormd tot de persoon die je nu bent? Uitgangspunt is om de persoon achter de professional te leren kennen.
• Maak optimaal gebruik van elkaars sterke punten en leer van elkaars zwakke punten door middel van MBTI. Dit instrument, aangeraden door Patrick Lencioni zelf, is erg nuttig om goed zicht te krijgen op elkaars persoonlijkheidsvoorkeuren en maakt het makkelijker om gebruik te maken van elkaars krachten.

Bij al deze praktische tips is het effect dat je elkaar beter leert kennen en verbinding creëert. Want ‘onbekend maakt onbemind’. In de vele teamtrajecten die we bij Inn-spiratie begeleid hebben in de afgelopen jaren, hebben we steeds weer gemerkt dat veel dingen in vertrouwensrelaties op te lossen zijn door gewoon eens echt de tijd te nemen voor een goed gesprek. Lees hier ons uitgebreide Inn-houd artikel over laag 1 van Lencioni, Teamvertrouwen.

Laag 2. Constructieve conflicten

De bereidheid en het vermogen om je echt uit te spreken over je mening.

Kunstmatige harmonie, oftewel net doen alsof we het goed met elkaar kunnen vinden, zien we nogal eens terug in teams. Terwijl er thuis na een werkdag aan tafel flink gespuid wordt over die vervelende collega of – erger nog – bij het koffiezetapparaat tegen andere collega’s. Roddelen, onderstroom, onuitgesproken gedoe is giftig voor teamwork.

Wanneer de basis met vertrouwen goed gelegd is, kun je – hoe ongemakkelijk ook – het échte gesprek met elkaar voeren over wat er werkelijk speelt in het team. Wanneer onderstroom verdwijnt, is er meer open ruimte in het team. De snelheid van samenwerking gaat omhoog, omdat de politieke spelletjes verdwijnen. Heerlijk. Helder.

Praktische tips wanneer er nog werk aan de winkel is op de laag Constructieve conflicten:

• Ga moeilijke gesprekken niet uit te weg, maar creëer tijd en ruimte voor een goed gesprek om relaties te herstellen. Laat het niet sudderen, maar plan bijvoorbeeld een wandeling samen. Zo is het makkelijker om moeilijke dingen te bespreken.
• Zorg er in vergaderingen voor dat je echt iedereen gehoord hebt. Niet alleen de gene met het hoogste woord. Dus bereid vergaderingen goed voor en vraag iedereen nadrukkelijk naar zijn of haar mening. Bijvoorbeeld met deze werkvorm.
• Realiseer je dat feedback geven en ontvangen voor veel teams erg spannend is. Doorbreek de spanning in een veilige leeromgeving die jullie uitdaagt om los te laten wat niet langer helpt. Bijvoorbeeld in onze training ‘Feedback en boksen’.

Lees hier ons uitgebreide Inn-houd artikel over laag 2 van Lencioni, Constructieve conflicten.

Laag 3. Commitment

De bereidheid en het vermogen om afspraken glashelder te maken en te werken vanuit complete instemming.

“Assumption is the mother of all fuck ups.” Deze beroemde quote uit de film Under Siege 2 is wellicht wat grof, maar o zo waar. Onduidelijkheid of vaagheid is de grootste bedreiging voor commitment. Let op: laat je niet verleiden om te gaan voor consensus. Commitment haal je op voor de best werkbare oplossing! Niet dénken dat we met dezelfde verwachtingen het overleg verlaten, maar het zéker weten.

Het vraagt discipline en daadkracht om steeds weer de vertaling naar de ‘5W’s en H’ te maken: wie, wat, waar, wanneer, waarom en hoe. Zorg dat voor iedereen glashelder is wat ze van elkaar verwachten, zodat je weet waar je precies “ja” tegen zegt. Niets is zo schadelijk voor een relatie als het niet nakomen van afspraken. Laat slordigheid in afspraken maken niet een reden zijn waarom dit gebeurt. Zonde!

Praktische tips wanneer er nog werk aan de winkel is op de laag Commitment:

• Zet terwijl je vergadert of overlegt de notulen ‘open op het scherm’. Zo kan iedereen direct meelezen in de besluitenlijst. (Kort & bondig is voldoende).
• Besluit jullie overleg met een rondje langs de teamleden; “Met welke actiepunten loop jij hier nu van tafel?” Zo weet je van elkaar dat je de klokken gelijk hebt staan.
• Realiseer je dat effectief vergaderen een heel belangrijke skill is voor teams. Binnen sommige organisaties besteden managers tot 80% van hun tijd aan overleg! Dan kun je deze overleggen maar beter zo effectief mogelijk doen, want anders verspil je heel wat tijd en energie! Hulp nodig in het trainen van deze vaardigheid? Laat van je horen!

Lees hier ons uitgebreide Inn-houd artikel over laag 3 van Lencioni, Commitment.

Laag 4. Nemen van verantwoordelijkheid

De bereidheid en het vermogen om elkaar aan te spreken op schadelijk gedrag en matige prestaties.

Uiteraard begint het met verantwoordelijkheid nemen voor je eigen houding, gedrag en prestaties. Kijk goed in de spiegel en moedig jezelf aan om steeds weer het beste van jezelf te geven in de teamprestaties. Maar ook zonder dat je zelf perfect bent, mag je in een team veel van elkaar verwachten. Hou elkaar aan de gemaakte afspraken! “Ach, hij is nu eenmaal zo”, of “Ik ben zelf ook weleens te laat, dus dan zeg ik er nu ook niets van”, zijn twee voorbeelden van goed bedoelde excuses die we vaak horen om elkaar niet aan te spreken op schadelijk gedrag.

In plaats daarvan kun je het gesprek opzoeken om elkaar uit te dagen allebei niet meer te laat te komen omwille van de teamprestatie. Anders leg je onbedoeld de lat steeds lager en ontstaat de lage standaard die niet langer uitdaagt tot samenwerken. Het risico is dat mensen op den duur weer ‘voor zichzelf’ gaan werken in plaats van voor en met elkaar.

Praktische tips wanneer er nog werk aan de winkel is op de laag Verantwoordelijkheid:

• Organiseer een teammeeting rondom ‘spelregels’. Ga met elkaar in gesprek over wat je van elkaar nodig hebt en wat je verwacht in de samenwerking.
• Maak afspraken over hoe jullie naar elkaar zullen acteren wanneer iemand zich niet aan deze spelregels zal houden.
• Ga je zelf een keer in de fout? Bied snel je excuses aan, herstel je fout en laat zien dat je er van geleerd hebt. Niemand is perfect, maar zorg er wel samen voor dat je niet ‘afglijdt’ in oud gedrag.

Laag 5. Gezamenlijk resultaat

De bereidheid en het vermogen om persoonlijk belang ondergeschikt te maken aan of maximaal even belangrijk als het teambelang.

Bijna iedereen is opgegroeid met de beroemde uitspraak “samen spelen, samen delen”. Niets is echter zo menselijk als ons ego wat ons steeds weer uitdaagt om persoonlijke prestaties neer te zetten en te zorgen dat we ‘gezien’ worden. Dit werkt goed in een wereld waarin je solitair kunt werken. Competitief gedrag en individuele (bonus)beloning kan heel goed werken in het verhogen van de individuele prestaties. Doe je dit binnen een team, dan bestaat het risico dat teamleden ‘tegen elkaar’ gaan strijden om zo zelf te kunnen winnen. Achterhouden van relevante kennis of niet bereid zijn om elkaar te helpen omdat het ten koste gaat van eigen productiviteit, zijn hiervan typische voorbeelden.

Wil je echter teamwork bevorderen, zorg dan voor een gezamenlijk doel. Een doelstelling waarbij je elkaar nodig hebt om het te kunnen bereiken. Wanneer je de beloningssystematiek hier vervolgens ook op aanpast, zorg je voor congruentie tussen de prestatie en de beloning. Niet zéggen dat samenwerken belangrijk is, maar het ook zo waarderen!

Praktische tips wanneer er nog werk aan de winkel is op de laag Gezamenlijk resultaat:

• Bepaal met elkaar 1 gezamenlijk doel. 1 meetbaar resultaat, bijvoorbeeld voor het aankomend jaar, of kwartaal.
• Monitor minimaal 2-wekelijks waar jullie staan ten opzichte van dit doel en bespreek wat jij zelf gaat doen tot aan de volgende meeting om het doel dichter te kunnen naderen.
• Maak een Teamdashboard en zorg ervoor dat alle relevante informatie over werkvoorraden, productiviteit, kwaliteit en klachten of fouten voor iedereen in het team zichtbaar is. Monitor hier ook de ‘zachte kant’ van samenwerken door bijvoorbeeld een 2-wekelijkse Teambarometer waarin je opvraagt hoe teamleden de kwaliteit van teamwork beoordelen.

Zo houd je met z’n allen de resultaten van het team heel scherp voor ogen, kun je snel bijsturen en voorkom je dat je druk bent met de verkeerde dingen. Nieuwsgierig naar de slimme tool die Inn-spiratie in samenwerking met TeamValue hier voor ontwikkelde? Vraag vrijblijvend naar de mogelijkheden!

Zo hebben we in dit artikel -laag voor laag- stilgestaan bij de 5 frustraties van Teamwork. Of eigenlijk, hoe je van die frustraties af komt. Heb je behoefte aan meer dan alleen wat lezen over de ontwikkeling van sterk teamwork? Doe dan eens onze gratis Teamscan om te zien op welke laag van de piramide jullie nog werk te doen hebben.

Laat je helpen door een expert in teamontwikkeling

Je kunt nu in ieder geval zelf aan de slag met de bovenstaande tips. Maar zeg eens eerlijk, hoe groot is de kans dat je hier echt voldoende tijd en prioriteit aan geeft? Dat je het niet laat ondersneeuwen in de waan van de dag? En waarom ploeteren en ongemakkelijk gedoe, als je ook de hulp van een expert in teamontwikkeling in kunt roepen? Wij helpen je graag! Met een helder proces, goede begeleiding en meetbaar resultaat maken we samen grote stappen. Dat doen we in baanbrekende en toffe ontwikkelprogramma’s. Zo wordt samen groeien weer leuk.

Met inspirerende groet,

Annelies Rulkens-Zielman
Directeur/Eigenaar bij Inn-spiratie: team- en leiderschapsontwikkeling

Terug naar overzicht